ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΥΝ

Περισσότερες Πληροφορίες:

Για ποιο πράγμα αξίζει να πεθάνει κανείς;

Ποια είναι η ευθύνη μιας γενιάς προς τις επόμενες;

Πώς μοιάζει μια ηρωίδα;
 

Το θεατρικό έργο ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΥΝ δημιουργήθηκε από το project ΣΕΖΟΝ Γυναίκες με την μέθοδο του θεάτρου verbatim (αυτολεξεί) και επιχειρεί να καταγράψει με τη γλώσσα του θέατρου, και συνάμα να ερμηνεύσει για το σήμερα, ένα συγκλονιστικό ιστορικό γεγονός που σχεδόν σβήστηκε από τη συλλογική μας μνήμη.

Στις πορείες γυναικών της κίνησης «Οι Γυναίκες Επιστρέφουν» στη δεκαετία του 80, χιλιάδες γυναίκες διαπέρασαν την γραμμή αντιπαράταξης στην Κύπρο και ήρθαν αντιμέτωπες με τον κατοχικό στρατό, σε μια εποχή που κάτι τέτοιο ήταν αδιανόητο, ενώ παράλληλα το δράμα του τόπου μας απέκτησε διεθνή ορατότητα.

Οι προσωπικές μαρτυρίες, που αποτελούν τον άξονα του κειμένου, λένε για μια ιστορία ηρωισμού, αυτοθυσίας, οράματος, ελπίδας, συνεργασίας, μια επική ιστορία που συστηματικά υποβαθμίστηκε και διαστρεβλώθηκε.

Μέσα από την ποίηση της θεατρικής πράξης, τα λόγια αυτών που συμμετείχαν φωτίζουν αυτό που έμεινε κρυμμένο. Τα σώματα των γυναικών θυμούνται το απάτητο χώμα της νεκρής ζώνης. Μπορεί η μνήμη τους να γίνει και δική μας μνήμη;

Ο όρος verbatim (αυτολεξεί) καταδεικνύει ότι το κείμενο αποτελείται από τα ίδια τα λόγια των γυναικών που μας αφηγήθηκαν τις ιστορίες τους. Οι ζωντανές αφηγήσεις συμπληρώθηκαν από ιστορικό αρχειακό υλικό όπως επιστολές, ανακοινωθέντα και αποσπάσματα από τον τύπο της εποχής, που συνθέτουν το μωσαϊκό του κόσμου του έργου και δίνουν το στίγμα εκείνης της ιστορικής περιόδου.

Η δραματουργία έχει ως κεντρικό άξονα το ιστορικό διοργάνωσης των πορειών και την εξέλιξη του κινήματος μέσα σε ένα κοινωνικό-πολιτικό περιβάλλον γεμάτο εμπόδια. Πολυφωνική αφήγηση, δραματοποίηση αλλά και μονόλογοι συνδυάζονται με σκηνική ποίηση, που έχει την ικανότητα να συμπυκνώνει νοήματα μέσω των αισθήσεων και να υπερβαίνει τον χώρο και τον χρόνο. Είναι συναρπαστικό το γεγονός ότι κάθε λέξη του έργου προέρχεται από μαρτυρίες ή ντοκουμέντα αλλά πέρα απ’ αυτό, οι παραδοσιακοί κώδικες και τα εργαλεία του θεάτρου δημιουργούν μια πλοκή γύρω από οικουμενικές θεματικές και μια σκηνική πράξη που κινείται ρευστά ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν.

Έξι ηθοποιοί ζωντανεύουν δεκάδες προσωπικές μαρτυρίες, κι άλλα τόσα στιγμιότυπα που ανασύρονται από τη μνήμη και την ιστορία, παίρνοντας το νήμα μιας αφήγησης για τη θέση της γυναίκας σε εμπόλεμες ζώνες. Τι είναι ικανές να κάνουν; Τι είναι ηρωισμός; Η ‘πανανθρώπινη’ εμπειρία τις αφήνει έξω; Θα μπορούσαν να είχαν αλλάξει την ιστορία;

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ:

Κείμενο: Μαγδαλένα Ζήρα & Νέδη Αντωνιάδη

Σκηνοθεσία: Μαγδαλένα Ζήρα

Σύμβουλος Δραματουργίας: Αθηνά Κάσιου

Σκηνικά/κοστούμια: Έλενα Κατσούρη

Σχεδιασμός βίντεο: Έλενα Αλωνεύτη

Μουσική σύνθεση και επιμέλεια: Αντώνης Αντωνίου

Σχεδιασμός φωτισμού: Βασίλης Πετεινάρης

Αφίσα: Γιώργος Τσαγγάρης

Βοηθός παραγωγής: Νίκολα Μητροπούλου

Παραγωγή: Project ΣΕΖΟΝ Γυναίκες

Ηθοποιοί (σε αλφαβητική σειρά): Νέδη Αντωνιάδη, Σοφία Καλλή, Γιόλα Κλείτου, Ζωή Κυπριανού, Ιωάννα Παπαμιχαλοπούλου, Μαρία Χατζηχριστοδούλου.

ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ‘ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΥΝ’

Γράφτηκαν για την παράσταση:

«Το συγκείμενο, η φύση και οι προϋποθέσεις αυτής της παραγωγής την καθιστούν σταθμό για τα θεατρικά μας –και όχι μόνο- πράγματα και δικαίως γίνεται κάθε βράδυ το αδιαχώρητο.»

(Γιώργος Σαββινίδης, Φιλελεύθερος)

«Η συγκίνηση, ο αυθόρμητος σχολιασμός από γυναίκες που έζησαν τις πορείες και βρίσκονται ανάμεσα στο κοινό, το επίμονο χειροκρότημα στο τέλος, δικαιώνει πέραν πάσης αμφιβολίας αυτό το εγχείρημα»

(Μαρία Χαμάλη, Πολίτης)

«Η σκηνοθετική προσέγγιση είναι άμεση, σχεδόν υπερρεαλιστική. Οι ηθοποιοί, βλέποντας στα μάτια τους θεατές και απευθυνόμενοι σε αυτούς, ανοικοδομούν τα γεγονότα χωρίς φιλτράρισμα, στρογγυλοποίηση ή ωραιοποίηση.»

(Γιώργος Κέντας, Φιλελεύθερος)

«Αυτή είναι η πρωτιά τούτης της παράστασης. Όσα θα ακούσετε είναι verbatim, δηλαδή όπως λέχθηκαν τότε. Δύσκολο εγχείρημα γιατί οι ηθοποιοί επί σκηνής είχαν ως ρόλο να μεταφέρουν στο ακροατήριο αυτολεξεί τη γλώσσα και τον ψυχισμό των γυναικών που μετείχαν στις πορείες. Ο λόγος τους αποκαλυπτικός της αποφασιστικότητας(...)Ήταν όλες εκπληκτικές.»

(Άννα Μαραγκού, Φιλελεύθερος)

«Ένα πολύτιμο ντοκουμέντο για την ιστορία της γυναίκας της Κύπρου και τις προσπάθειές της να αρθρώσει τον δικό της λόγο στην πολιτική πραγματικότητα της Κύπρου. Μια πολύ αξιόλογη στιγμή στα θεατρικά πράγματα της Κύπρου, που δείχνει τι μπορούν να κάνουν νέοι άνθρωποι, αν επιτέλους τους εμπιστευτούμε και τους δώσουμε τα μέσα να το κάνουν.»

(Θεοδώρα Παυλίδου, Φιλελεύθερος)

«Αν δείτε μόνο μια παράσταση φέτος, φροντίστε να είναι αυτή. Πρωτίστως, πάρτε και τις κόρες σας να την δουν. Θα τους κάνετε ένα σπουδαίο δώρο. Μέσα στο βουβό κλάμα του ακροατηρίου, τις δυο ώρες της παράστασης, μπορούσε να αφουγκραστεί κανείς τη συγκίνηση, το θυμό, την οργή, την ντροπή- αναπόσπαστα κομμάτια της κυπριακής ιστορίας. Και στο τέλος τη συνειδητοποίηση, μέσα στην πενιχρότητα της πολιτικής ζωής του τόπου μας, της κατάρας της απουσίας μιας εμπνευσμένης κι ανιδιοτελούς ηγεσίας που να πονεί τούτο τον τόπο το ίδιο όπως οι γυναίκες του.»
(Άννα Κουκκίδη-Προκοπίου, πολιτική αναλύτρια, ειδικός σε θέματα φύλου, Υπουργός Δικαιοσύνης 23.10.22 Facebook)

«Αυτή την παράσταση δεν μπορείς να την κρίνεις με τα συνηθισμένα κριτήρια. Είναι κάτι άλλο. Ξέρω πως πίσω από το έργο κρύβεται μια τεράστια δουλειά: δεκάδες ώρες συνεντεύξεων που έπρεπε να συμπυκνωθούν δραματουργικά σε μιάμιση ώρα αλλά ταυτόχρονα να παραμείνουν αυθεντικές. Και το πετυχαίνει άψογα.

Δεν μας παραδίδουν θεατρικά το ντοκουμέντο ενός ξεχασμένου ιστορικού γεγονότος, αλλά καταφέρνουν να κάνουν βίωμα τους το ρίγος την ανατριχίλα το πάθος τη συγκίνηση αυτών των στιγμών. Και δεν μας το διηγούνται. Σκηνή πλατεία γίνονται ένα. Και το ζούμε όλοι μαζί. Ένα ανεπανάληπτο θεατρικό βίωμα που πρέπει να το δουν ΟΛΟΙ.»

(Γιώργος Νεοφύτου, θεατρικός συγγραφέας

17.10.22 Facebook

ΣΕΖΟΝ Γυναίκες

Το project ΣΕΖΟΝ Γυναίκες είναι μια ανεξάρτητη πρωτοβουλία τριών γυναικών επαγγελματιών του θεάτρου. Αποτελείται από τις σκηνοθέτριες Μαγδαλένα Ζήρα και Αθηνά Κάσιου και την ηθοποιό Νέδη Αντωνιάδη. Είναι μια πλατφόρμα που περιλαμβάνει θεατρικές παραστάσεις, παράλληλες δράσεις και διατομεακές συνεργασίες, που εξετάζουν τη κυρίαρχη αφήγηση για τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία. Η ΣΕΖΟΝ Γυναίκες έχει στόχο την καλλιέργεια της έμφυλης συνειδητότητας στις παραστατικές τέχνες και δίνει πλατφόρμα στην αφήγηση της γυναικείας εμπειρίας μέσα από ποικίλες καλλιτεχνικές δράσεις, κυρίως θεατρικές. Τα ερωτήματα που θέτει η ΣΕΖΟΝ Γυναίκες είναι τα εξής:
Ποιες ιστορίες λέμε; Ποιων τις ιστορίες λέμε; Τι είναι κλασικό; Τι είναι οικουμενικό; Ποια είναι η κυρίαρχη αφήγηση για τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία; Πώς η ιστορία του θεάτρου αντικατοπτρίζει αυτή την αφήγηση; Πώς οι παραστατικές τέχνες διαιωνίζουν ή αποδομούν έμφυλα στερεότυπα;

Η ΣΕΖΟΝ Γυναίκες δημιουργεί καλλιτεχνικό έργο που περιέχει διαφορετικά πρότυπα ή επιλέγοντας ένα διαφορετικό φακό μέσα από τον οποίο να ερμηνεύσουν τις ιστορίες που διαμόρφωσαν την πολιτιστική μας ταυτότητα. Οι δημιουργοί διαμορφώνουν τις ιστορίες που λέμε. Και οι ιστορίες που λέμε γίνονται ο κόσμος στον οποίο ζούμε.

Οι τομείς στους οποίους εστιάζουμε είναι καινούργια έργα από γυναίκες συγγραφείς, διασκευές κλασικών έργων από γυναίκες δημιουργούς (σκηνοθέτριες, συγγραφείς), και οι διατομεακές συνεργασίες. Τα καλλιτεχνικά πρότζεκτ συνοδεύονται από παράλληλες δράσεις με ενημερωτικό/εκπαιδευτικό χαρακτήρα, με κοινωνιολόγους, ακαδημαϊκούς, ακτιβιστές/-βίστριες και ειδικούς σε θέματα φύλου.

Από την ίδρυσή της το 2019 η ΣΕΖΟΝ Γυναίκες έχει στο ενεργητικό της περισσότερες από σαράντα δράσεις, που περιλαμβάνουν παραστάσεις, περιοδείες, συμμετοχές σε φεστιβάλ, διαλέξεις, συνεργασίες με φορείς στο εξωτερικό, καθώς και μία ταινία μικρού μήκους.